Po sukcesie debiutanckich Dreszczy David Cronenberg wyreżyserował Wściekłość – pierwszy stricte komercyjny film. Nakręcono go w Montrealu w zaledwie pięć tygodni za około pół miliona dolarów. Był to drugi z rzędu sukces Cronenberga, tym razem również za granicą. Z powstaniem Wściekłości wiąże się niejedna ciekawostka. Zwłaszcza patrząc z perspektywy czasu i późniejszych filmów Cronenberga.

Wściekłość i imiona znaczące

Główna bohaterka ma na imię Rose. Reżyser celowo wybrał imię odwołujące się do kwiatu, by podkreślić jej niewinność i delikatność. Z kolei chirurg plastyczny operujący bohaterkę po wypadku ma na nazwisko Keloid. Słowo keloid ma też polski odpowiednik – bliznowiec – i oznacza guzowaty twór skórny powstały podczas zaburzeń gojenia się ran. Połączenie natury i medycyny we Wściekłości zdobywa symboliczne znaczenie: po operacji Keloida organizm Rose zmienia się w patologiczny twór. Z jej ciała wyrasta kolec, przez który bohaterka (niczym wampir) żywi się krwią innych ludzi i zamienia ich w zombie.

Wstęp do Niebezpiecznej metody

Kiedy Rose przebywa w klinice po operacji, reżyser w serii epizodów pokazuje życie innych pacjentów. Jedną z nich jest Judy Glasberg (Terry Schonblum). Na korytarzu dziewczyna ma ze sobą książkę A life and work of Sigmund Freud. Zapytana przez koleżankę o treść, odpowiada: „Przeraża mnie odkrycie, czego naprawdę chcę”. Judy wkrótce potem kończy w zamrażarce, a książka znika bez śladu, ale po latach Freud powraca u Cronenberga w Niebezpiecznej metodzie. Film jest zwieńczeniem współpracy reżysera z Viggo Mortensenem, który brawurowo wcielił się w pioniera psychoanalizy. Sama obecność książki w jednym z pierwszych filmów Cronenberga to kolejny dowód na to, jak mocno osadzone w literaturze są korzenie jego twórczości.

wściekłość freud

Fragment kadru ze „Wściekłości” i Viggo Mortensen w „Niebezpiecznej metodzie”

Starzy znajomi

Z dzisiejszego punktu widzenia nie ma we Wściekłości zbyt wielu rozpoznawalnych nazwisk, mimo to można trafić na sporo ciekawostek. W filmie wystąpiło dwóch aktorów współpracujących wcześniej z Cronenbergiem. Jednego z pacjentów kliniki we Wściekłości zagrał Ronald Mlodzik. Naturszczyk o delikatnej urodzie zagrał łącznie w pięciu filmach Cronenberga, z czego w dwóch pierwszych (StereoZbrodnie przyszłości) główne role. Wściekłość to też początek współpracy Cronenberga z Robertem Silvermanem. Aktor o flegmatycznym sposobie bycia i skłonności do cedzenia swoich kwestii wystąpił tu jedynie w epizodzie, jako jeden z pacjentów. W kolejnych filmach Cronenberga grał już większe role: w Potomstwie, Skanerach, Nagim lunchueXistenZ. Ostatnim aktorem, który po latach powrócił do Cronenberga, jest Peter MacNeill. We Wściekłości zagrał epizod jako magazynier, ale już w Historii przemocy pojawił się na drugim planie jako szeryf Sam.

Są też ciekawostki:

– Aktor Harry Hill (nie mylić z komikiem Harrym Hillem) debiutujący epizodem we Wściekłości po latach zagrał w Scanners III: The Takeover. Film jest przeciętnym B-klasowcem, niemniej to kontynuacja Cronenbergowskich Skanerów,

– Joe Silver, popularny aktor charakterystyczny o głębokim głosie, zagrał wcześniej w Dreszczach naukowca Rollo Linsky’ego. W obu filmach ginie w przykry sposób.

– asystentka producenta na planie Wściekłości, Carolyn Zeifman, dwa lata później stała się panią Cronenberg, matką Caitlin i Brandona.

Dezynsektorzy we Wściekłości

Pod koniec Wściekłości zaraza rozsiewana przez Rose urasta do rangi plagi. Wprowadzono stan wojenny, ulicami jeżdżą ekipy dezynsektorów. Zajmują się wystrzeliwaniem zombie i oczyszczaniem zainfekowanych pojazdów i ludzi. Używają w tym celu metalowych butli połączonych z wąskim dozownikiem. To być może przypadek, ale niemal identycznego sprzętu używali dezynsektorzy w Nagim lunchu. Można tam dokładnie przyjrzeć się budowie i działaniu tych urządzeń, a przy okazji dowiedzieć się ciekawostek o wpływie środków owadobójczych na ludzki organizm.

wściekłość nagi lunch

Dezynsektor z kanistrem we „Wściekłości” i sprzęt bohaterów „Nagiego lunchu”

Wściekłość kontra Carrie

To chyba najbardziej znana ciekawostka dotycząca Wściekłości. Podczas nocnego spaceru po mieście Rose mija kino, gdzie przed wejściem wisi plakat reklamujący Carrie Briana de Palmy. To nawiązanie do pierwszego wyboru aktorki do głównej roli we Wściekłości. Cronenberg chciał zaangażować Sissy Spacek, którą widział kilka lat wcześniej w filmie Badlands Terrence’a Malicka. Studio CinePix nie było jednak zachwycone chudą i piegowatą dziewczyną z teksaskim akcentem. Ponieważ Wściekłość miała być filmem komercyjnym i docelowo trafić za granicę, padła propozycja obsadzenia w głównej roli Marilyn Chambers. Ona chciała spróbować swoich sił poza branżą pornograficzną, a studio potrzebowało nazwiska, które przyciągnie widzów. Z jej udziałem w filmie wiąże się jeszcze jedna ciekawostka. Kiedy kręcono Wściekłość Cronenberg nie miał jeszcze własnego domu, więc wynajmował mieszkanie. Gdy jego gospodyni – konserwatywna osiemdziesięciolatka – przeczytała w gazecie, że jej lokator kręci film z gwiazdą porno, natychmiast wyrzuciła Cronenberga na ulicę.